میراث انقلاب اکتبر زنده و غنی است/ پیوند جبهه‌های مبارز کارگری علیه سرمایه‌داری تنها عامل در هم شکستن تهدید فاشیسم بوده است
تاریخ انتشار: ۲۲ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۴۹۹۲۲۶
پروفسور «الن شندرو» نویسنده و استاد نظریه سیاسی در دانشگاه لارنتیان در کانادا است. از میان آثار بسیاری که این متفکر برجسته به رشته تحریر درآورده می‌توان به کتاب «لنین و هژمونی: عمل و نظریه سیاسی در نزاع طبقاتی» اشاره کرد.
الن شندرو به مناسبت صد و یکمین سالگرد انقلاب اکتبر با ایلنا به گفت‌وگو نشست که شرح آن از نظر می‌گذرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
الن شندرو در رابطه با نقشی که انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ در عصر سلطه سرمایه‌داری ایفا می‌کند، به ایلنا گفت: چنانچه انقلاب اکتبر را چون رویدادی مجزا در نظر بگیریم، رویدادی قهرمانانه اما نومیدانه که دست آخر نتوانست ایده‌آل‌های سوسیالیستی و آرمان‌های کارگران و محرومان را برآورده کند، آن را به رؤیایی آرمان‌گرایانه تقلیل داده‌ایم. اگر اکتبر ۱۹۱۷ را از پیامد تاریخی‌اش، اشتباهات و جنایت‌های تاریخ دشوارش، جدا کنیم قدم به گفتمان غالبی گذارده‌ایم که چه‌بسا بتواند به‌دروغ خود را با رؤیاپردازان یکی بداند، اما در عین حال آرمان آنان را لکه‌دار می‌کند و چیزی می‌شمارد که حتی پیش از قدم به عرصه گذاشتن منطق سرمایه‌داری محکوم به شکست بود. بر این اساس، انقلاب اکتبر انحرافی است از اندوخته غنی یک قرن تجربه انقلابی در جهت ایجاد جوامعی فراسوی طبقه.
وی ادامه داد: انقلاب اکتبر فضایی سیاسی و اجتماعی را برای انباشت تجربه و آزمایشِ ایجاد جامعه‌ای بی‌طبقه فراهم کرد، چه در اتحاد جماهیر شوروی و چه در سراسر جهان، به‌ویژه در کشورهای استعماری. این نخستین موج از زنجیره نزاع‌های انقلابی و تجربه سوسیالیستی و آموزش آن بود؛ موجی که ورای شکست و تجزیه اتحاد جماهیر شوروی به حیات خود ادامه می‌دهد، به‌رغم تمام نابرابری‌ها، عدم قطعیت‌ها و حتی بازگشت ستیز طبقاتی، در کوبا، چین، کره، ونزوئلا، در سراسر جهان «پسااستعماری» و حتی در دژ امپرالیسم. این میراث انقلاب اکتبر است، زنده و غنی! باید در این میراث کندوکاو کنیم و همچنان به مسیر خود ادامه دهیم و از آن بیاموزیم.
این نویسنده کانادایی در پاسخ به این پرسش که اگر آنچنان که «فردریک جیمسون»، فیلسوف به‌نام آمریکایی می‌گوید امروزه تصور پایان جهان بسیار آسان‌تر از تصور پایان سرمایه‌داری است، ایده تغییر در دنیای امروز را چگونه می‌توان ارزیابی کرد، گفت: با تمام احترامی که برای فردریک جیمسون قائلم، باید بگویم که اگر امروز تصور پایان جهان بسیار آسان بوده دلیلش در نیروهایی ویرانگر نهفته که تحت فوران سرمایه‌داری رها شده‌اند، نیروهایی چون تغییرات اقلیمی یا تهدید هسته‌ای. آشکار است که سرمایه‌داری نمی‌تواند این نیروها را مهار کند. تلاش برای مهار این نیروها بستگی به این ندارد که ابتدا پایان سرمایه‌داری را متصور شویم. نکته اینجاست که پایان سرمایه‌داری تنها از دل این نزاع‌ها سر بر می‌آورد، از میان همگرایی این نزاع‌ها با ستیز علیه ابعاد گسترده استثمار و سرکوبی که مردم در جوامع سرمایه‌داری تجربه‌اش می‌کنند.
وی افزود: طبقه کارگر همواره به انگاشت هنرمندان و شاعران برای به تصویر کشیدن ستیزشان نیاز داشته است و این هنرمندان به بهترین شکل توانسته‌اند چارچوب آینده را در نزاع‌های امروز ترسیم کنند.
نویسنده کتاب «لنین و منطق هژمونی» با اشاره به خیزش ملی‌گرایی و راست‌گرایی افراطی در جهان و کارکردی که رویدادهایی چون اکتبر ۱۹۱۷ در این وضعیت دارند، گفت: کارگران می‌دانند که نمی‌توان بدون اقدام‌هایی جدی به مصائب آن‌ها در جهان امروز پرداخت. منظورم از این اقدام‌ها البته آمادگی برای نبرد است، اما این همچنین به معنای شجاعت اخلاقی و سیاسی برای تقبل مسئولیت و خطر حکمرانی و اتخاذ تصمیم‌های گوناگون و دشوار در شرایط بحرانی و تعیین‌کننده است. چپ یا دست کم آن شکلی که چپ در نقاط مهم دنیا به خود گرفته، این اقدام جدی و شجاعت اخلاقی را به هدر داده و از وظیفه‌اش در جهت رهبری کردن مقاومت در برابر نئولیبرالیسم جهانی دست شسته و برتری را به گفتمان‌های پوپولیستی و نیروهای ارتجاعی داده است. میراث انقلاب اکتبر، دستکم در پاره‌ای موارد، در رونوشت برداشتن از این نوع شجاعت اخلاقی و اعتماد سیاسی در قالب حزبی سیاسی و پیشتاز نهفته است؛ حزبی که می‌تواند وجوه تصادفی و گوناگون را در کنار یکدیگر قرار دهد و جبهه‌های مبارزه جنبش‌های کارگری علیه امپرالیسم سرمایه‌دارنه و استعمارگرایی را به یکدیگر پیوند دهد. این یگانه چیزی است که تاکنون توانسته تهدید فاشیسم را در هم بشکند.
استاد نظریه سیاسی در دانشگاه لارنتیان با اشاره به تغییراتی که سوژه انقلابی از اکتبر ۱۹۱۷ تاکنون، به‌ویژه در عصر فناورانه فعلی، از سر گذرانده گفت: همان‌گونه که جوامع ستیز خود را در راستای شرایط گوناگون و منطق نزاع طبقاتی و نبرد بر سر هژمونی تغییر می‌دهند، عاملان انقلابی نیز همیشه در حال دگرگونی هستند. همان‌گونه که کارل مارکس در کتاب «ایدئولوژی آلمانی» اشاره می‌کند، طبقه کارگر به انضباط برآمده از نبردهای طولانی و دشوار نیاز دارد تا بتواند خود را بدل به نیرویی کند که قادر به اداره جامعه باشد.
وی ادامه داد: عصر فناوری و شبکه‌ها عرصه نبرد را برای طبقه کارگر تغییر می‌دهد. هنگامی که طبقه کارگر و متحدانش بتوانند قدرت را به دست گیرند، فناوری‌های مدرن بی‌تردید گذار به جامعه‌ای بی‌طبقه را تسهیل می‌کنند. اما هر یک از طرفین، مانند دولت و انحصار سرمایه‌داری و امپریالیسم، می‌توانند از این شرایط بهره ببرند. این البته تا حدودی به خرد پیشقراولان انقلابی و خلاقیت توده بستگی دارد. اینکه کسی، به‌ویژه آن که بناست پیشقراول انقلابی باشد، بخواهد خود را درگیر آسان کردن وضعیت کند چندان عاقلانه نیست؛ اغلب این شیوه مواجهه سبب می‌شود موانعی بر جای بماند که در آینده و به بهایی سنگین‌تر باید آن را حل‌وفصل کرد.
پروفسور الن شندرو در رابطه با «احتمال انقلاب»، یک قرن پس از اکتبر ۱۹۱۷، گفت: البته پیش‌بینی زمان، مکان و اشکال طغیان‌های انقلابی تقریبا کاری ناممکن است، اما تا زمانی که گذار انقلابی به جامعه‌ای بی‌طبقه سرکوب شود یا به تعویق بیفتد، روابط اجتماعی تولید سرمایه‌داری خود را بازتولید خواهند کرد. در این مسیر، این روابطْ ضدیت آشتی‌ناپذیرِ منافع طبقاتی را میان کارگران و سرمایه‌داران بازتولید می‌کنند؛ امری که به بازتولید رشد ستیزهای انقلابی خواهد انجامید. انقلاب نه‌تنها ممکن بلکه اجتناب‌ناپذیر است؛ حال اینکه، به قول مارکس، به «پیروزی پرولتاریا یا نابودی مشترک طبقات درگیر» بینجامد، بستگی به شرایط و منطق نزاع طبقاتی و ستیز بر سر هژمونی دارد.
گفت‌وگو از: کامران برادران
منبع: ایلنا
کلیدواژه: سوسیالیسم سرمایه داری اکتبر 1917 روسیه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۴۹۹۲۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سازمان اوقاف خود را مخاطب در جبهه پیشران انقلاب اسلامی می‌داند
به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام سید مهدی خاموشی، رییس سازمان اوقاف و امور خیریه در مراسم اختتامیه نمایشگاه دستاوردهای وقف گفت: سازمان اوقاف افتخار این را دارد که خود را مخاطب فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌داند و این مسیر را بر اساس تنظیم گری ایشان طی می‌کند به ایشان تبریک می‌گویم که وعده صادق که انجام شد برکات این وعده صادق را می‌بینیم.
وی اظهار کرد: جریان پرتابگر در ایران اسلامی دیگر دم دستی شده، پرتاب‌های در لایه لئو و ژئو و مئو که در ۴۶۰ پا زیر ۴۸۰ ثانیه قرار گرفت. سازمان وقف خود را مخاطب در جبهه پیشران انقلاب اسلامی می‌داند. آنچه امروز شاهد دستاوردهای وقف هستیم حفظ العین، افزایش منافع و اجرای نیات است. در حوزه دریافت اسناد تک برگ و کاداستر پیشرفت خوبی داشته‌ایم و امسال ۸۰ درصد دعاوی کاهش می‌یابد.
وی اظهار کرد: نکته دیگر بحث حفظ العین است که چگونه به موقوفه رسیدگی می‌کنیم اصولاً موقوفات مبنای بیابان زیاد داریم در اقلیم گرم و خشک هم هست امروز در نمایشگاه غرفه‌ای کاکتوس آورده بود که علوفه تولید می‌کند و همین باعث شد در اقلیم گرم جنوب فارس و خوزستان به فکر رسیدگی به این وضعیت افتادیم. سوسک خرطوم دار در درختان خرما محصولات را تحت تأثیر قرار می‌دهد که اگر به جان محصول بیافتد محصول را چند ده هزارتن کم می‌کند به فکر افتادیم آیا با پرتو می‌توانیم از بین ببریم به نتیجه رسیدیم که امکان پذیر است.
حجت الاسلام خاموشی بیان کرد: دانش برای بهینه سازی تولید مد نظر است در کرمان مزارع پسته دچار سرمازدگی می‌شد. ارتفاع کف زمین از ۱۰ متر به بالا ۴ درجه تفاوت دارد دانش بنیان‌ها موتورهایی درست کرده اند که هوا را از بالا به پایین شلیک می‌کند. ما در وقف درگیر با این مسائل هستیم.
رییس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: آب سرمایه کشور است باید بهره‌وری آب در مزرعه را تعریف کنیم به اعتقاد ما اگر در کنار هر چاه آب، دستور دهید استخر بزنند و ماهی پرورش دهند که در غنی سازی خاک نیز مؤثر است. ماهی تا عمق ۳۰ سانتی متر خاک را غنی می‌کند. این مثال‌ها گفته شد تا به زنجیره اشاره کنم زمینی در شهریار داریم که طی ۴۲ سال اجاره اندکی واریز می‌کرد، امسال ۴۲ میلیارد تومان درآمد داشته است. این مزرعه بالای ۱۰۰ میلیارد طرفیت تولید دارد.
وی افزود: در حوزه دریا، رهبر معظم انقلاب اسلامی اقتصاد دریا پایه را به کرات مطرح می‌کنند شرکتی یافتم که پرورش ماهی در قفس داشت با این شرکت رایزنی کردیم تصمیم گرفتم از تولید قفس تا پرورش ماهی ورود کنیم. این کار به مرور توسعه پیدا کرد. البته مشکلات قانونی دارد مثلاً قایق ما را به رسمیت نمی‌شناسند نیاز به اصلاح قانون وجود دارد. در دریای خلیج فارس می‌توانیم بالغ بر سه میلیون تن ماهی پرورش دهیم. اگر در دریا به یک میلیون تن تولید برسیم برون رفت جدی پروتئین را خواهیم داشت.
رییس سازمان اوقاف عنوان کرد: دام سبک ما در کشور ۱/۱ تولید دارد هرسال یک زایش دارد مجموعه‌ای از دانشگاه تهران در حوزه دام رومن مراجعه کرد تحقیقات صورت گرفت و هرسال از یک دام ۷ رأس تولید می‌کند از این مجموعه سه مجموعه در فارس قزوین و شهریار درست کردیم. مجموعه‌ای در کرمان داریم که ۶۳۰ رأس وارد شد و الان ۳۵۰۰ راسی است البته مشکلاتی دارد که باید برطرف شود این دام محل برون رفت دارد. ملاقاتی از مجموعه کرج جهاد دانشگاهی کردم و یک مجموعه را پسندیدم و آن هم انتقال جنین در دام سنگین است در این زمینه با آفریقا قرارداد بستیم برای انتقال جنین که از ارزبری جلوگیری می‌کند.
وی بیان کرد: سراغ تجهیزات پزشکی بخاطر نیاتی که در این زمینه وجود دارد رفتیم کارخانه دانش سلامت کوثر ۸ ماهه راه اندازی شد ۱۸۳۰ مجوز پزشکی داریم و این کارخانه صددرصد موقوفه است. هدف در تجهیزات پزشکی بومی سازی است.
کد خبر 6091723
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است